Wprowadzenie
Na 37 udokumentowanych jaskiń i schronisk z hydratacji można wyróżnić 10 przykładów wyróżniających się z pośród innych na podstawie zbadanych parametrów (fig. 1). Do tych parametrów zaliczymy długość pustki skalnej, wysokość pustki skalnej, wymiary wejścia do wnętrza, kształt odspojonej warstwy skalnej czy charakter wejścia oraz ilość komór.

Najdłuższa i najwyższa jaskinia
Forma z hydratacji nr 6 zwana jaskinią Ramesha wyróżnia się najdłuższą oraz najwyższą pustką skalną w całym stanowisku. Wartość dłuższej osi mierzona w planie wynosi 8,87 m, a wysokość wnętrza wynosi 1,35 m. Do środka jaskini prowadzi jedno duże wejście od strony południowej o przybliżonej prostej linii otwarcia i długości 4,39 m. Uformowane wnętrze wygięte łukowato odpowiada kształtowi kopuły, a wymiary wnętrza i brak wielu wystających fragmentów skalnych umożliwia swobodne dostanie się środka kilku osób naraz (fig. 2-6), czemu pomaga spora powierzchnia wnętrza wynosząca 28,0 m2. Masywna odspojona warstwa skalna o miąższości ok. 40-50 cm zapewnia całej jaskini względną stabilność i odpowiada w dużej mierze za utrzymanie się w miarę niezniszczonym stanie wydźwigniętej skały. Warstwa pod wpływem deformacji zgina się i pęka zarówno poziomo, jak i poprzecznie względem warstwy (fig. 5). Warstwowanie skały gipsowo-anhydrytowej charakteryzuje się kilkunastostopniowym odchyleniem od płaszczyzny podniesionej skały (fig. 5).







Największa jaskinia
Jaskinia Ramesha mimo największej długości nie jest największą rozpoznaną i dostępną pustką skalną pod względem pola powierzchni w planie. Pod tym względem ustępuje jaskini Damiana (fig. 7-11) uformowanej w obrębie formy z hydratacji nr 49 i zlokalizowanej 670 m na południe od Jaskini Ramesha charakteryzującej się polem powierzchni w planie wynoszącym 29.4 m2, przy długości 8,64 m, szerokości 5,10 m oraz wysokości 0,88 m. Wnętrze jest dość niskie, ale rozległe, a budujące je skała cechuje się przeciętną wartością szczelinowatości, za to strop bogaty jest w odspojenia cienkich warstewek skalnych zwiniętych w rulon, ale jest płaski i spękany. Do środka prowadzą dwa wejścia, pierwsze od północy znacząco większe ma długość ok. 4,0 m, drugie od strony wschodniej ma o długości 1,3 m, należy zaznaczyć, że obydwa wejścia mają ok. 0,5 m wysokości tylko i tak zalecamy wejście do środka od strony północnej przy zachowaniu odpowiednich środków ostrożności.







Dwukomorowa forma z hydratacji
Forma z hydratacji nr 58 położona jest w północno-zachodniej części pola centralnego, cechuje się typową kopulastą morfologią oraz otoczona jest roślinnością między innymi brzozową. Od południowej strony skłonu kopuły odsłoniły się dwa otwory do dwóch pustek skalnych (fig. 12-14, 18). Zachodni otwór prowadzi do wyżej położonej komory skalnej, zbyt małej aby pomieścić człowieka, wschodni otwór o szerokości ok. 1,40 m umożliwia wejścia do wewnętrznej jaskini o wymiarach 8,1 x 4,0 m (fig. 14-17). Obie komory skalne oddziela warstwa skalna o przybliżonej grubości do ok. 0,5 m. Występowanie dwóch komór pod powierzchnią jednej formy z hydratacji tworzy jedyną udokumentowaną dwukomorową formę z hydratacji.








Jaskinia przedzielona
Forma nr 1 zlokalizowana na południu centralnej części pola centralnego wyróżnia z pośród pozostałych jaskinią o przedzielonym wnętrzu. Warstwa skalna gruba na ok. 10 cm częściowo oddziela zachodni fragment pustki od wschodniej i jest skutkiem zapadnięcia się fragmentu stropowej warstwy skalnej (fig. 21, 23). Wnętrze dostępnej części jaskini można z odrobiną wysiłku obejrzeć od środka i zobaczyć strop o z zawiniętymi fragmentami skały. Przez szczelinę widoczna jest również kontynuacja pustki w drugiej, oddzielonej części, gdzie strop już jest gładki, w wyniku zapadnięcia się starszej części stropowej.







Jaskinia wigwamowa
Komory skale wspomniane powyżej należą do jaskiń, lecz na dnie kamieniołomu w Dingwall rozpoznano też schroniska skalne. Jedno z nich uformowane we wnętrzu formy z hydratacji nr 15 zasługuje na przedstawienie, szczególnie ze względu na rzucający się w oczy charakterystyczny wigwamowy kształt. Forma ta ma zewnętrzne wymiary 6,8 x 2,96 m i wysokość względną 1,62 m, a z uwagi na relację wysokości względnej do szerokości forma ta cechuje się dużym wybrzuszeniem (fig. 24). Wnętrze schroniska jest niewielkie w planie ale za to znaczna wysokość 1,27 m ma związek z trójkątnym złamaniem się warstwy stropu (fig. 25). Miąższość jest najmniejsza w części tworzącej schronisko skalne, a największa w miejscu przegięcie, gdzie tworzą się znacznego rozwarcia równoległe spękania. Za tak duże wymiary formy odpowiada spora, bo ok. 43 cm miąższości podniesiona skała (fig. 26), które uległa licznym spękaniom zarówno równolegle do warstw jak i poprzecznie tworząc kilka systemów spękań (fig. 26, 27, 28).







Most skalny
Forma nr 45




Jaskinia symetryczna
Forma nr 50


Jaskinia asymetryczna
Forma nr 64


Jaskinia poniżej powierzchni terenu
Forma nr 64




Forma kwiecista
Forma nr 29



